Kciuk narciarza to z pozoru niewielki problem, ale może całkowicie uniemożliwiać wykonywanie codziennych czynności. Najczęściej powstaje u sportowców, ale może także wystąpić u osób, które nadmiernie operują dłonią, np. w ciężkiej pracy fizycznej. W wyniku urazu, kciuk zostaje unieruchomiony, a chory odczuwa ból. Jakie są dokładne objawy tego schorzenia i jak przebiega jego leczenie?
Kciuk narciarza – przyczyny
Kciuk narciarza powstaje wskutek uszkodzenia łokciowego więzadła pobocznego stawu śródręczno-paliczkowego kciuka. Do urazu dochodzi przez nadmierne odgięcie kciuka od pozostałej części dłoni (poprzez ekstremalny ucisk kciuka w kierunku koślawym). Zdrowe więzadło zapewnia prawidłowe ułożenie kciuka i wykonywanie mechanicznych czynności dłonią, np. podczas chwytania lub ściskania. Natomiast w połączeniu z więzadłem promieniowym zapewnia prawidłowe położenie kciuka względem pozostałych części dłoni. Kciuk narciarza nazywany jest również kciukiem bramkarza, jednak pojawia się również u innych sportowców, którzy poddają ten palec nadmiernemu odginaniu i przeciążaniu, np. zawodnicy trójboju siłowego, koszykarze, kierowcy rajdowi, itd. Do urazu może dojść również u osób, które nie uprawiają sportu.
Kciuk narciarza – objawy urazu
Kciuk narciarza charakteryzuje się koślawym ustawieniem kciuka oraz silnym bólem tuż po doznaniu urazu. Między kciukiem a sąsiadującym palcem, pojawia się obrzęk oraz zaczerwienienie skóry zwłaszcza na łokciowej stronie stawu śródręczno-paliczkowego kciuka, a zdolność chwytania zostaje ograniczona. Z czasem chory może mieć problem z trzymaniem długopisu, a ból zaczyna promieniować do nadgarstka. Stopień uszkodzenia łokciowego więzadła pobocznego stawu śródręczno-paliczkowego kciuka, lekarz określa na podstawie badania RTG. Ponadto wykonywane są badania manualne, które pozwalają określić stopień ruchomości stawu. Najczęściej odchylenie kciuka w przedziale od 10 do 20 stopni, świadczy o częściowym zerwaniu ciągłości więzadła. Natomiast odgięcie powyżej tych wartości, świadczy o całkowitym zerwaniu.
Kciuk narciarza – leczenie
W przypadku całkowitego zerwania ciągłości włókien więzadła, wymagane jest leczenie operacyjne, przeprowadzane najczęściej do 2 tygodni od wystąpienia urazu. W trakcie zabiegu chirurg przytwierdza więzadło w pierwotne miejsce lub łączy rozerwane części. Im prędzej wykonana operacja, tym lepiej zerwane włókna się regenerują podczas rehabilitacji. Kciuk zostaje unieruchomiony za pomocą łuski ortopedycznej lub specjalnej ortezy. W przypadku częściowego uszkodzenia więzadła pobocznego stawu śródręczno-paliczkowego kciuka stosowane jest leczenia zachowawcze
Celem zabiegów rehabilitacyjnych jest zapobieganie sztywności, odzyskanie siły oraz zakresu ruchowego kciuka. Wykonywane są ćwiczenia ruchowe, dzięki którym pacjent odzyskuje sprawność chwytną i szczypcową, niezbędną do wykonywania codziennych czynności. W zabiegach stosowane są m.in. piłeczki sensomotoryczne oraz kinesiotapping, czyli specjalne taśmy wspomagające staw skokowy w wykonywanych ruchach oraz niwelujące ból.
W leczeniu kciuka narciarza stosowana jest także elektrostymulacja (EMS), która na początku zastępuje trening właściwy mięśni. Pacjent powinien przestrzegać zaleceń fizjoterapeuty i nie przeciążać chorego kciuka, zanim nie zostanie całkowicie wyleczony.
