Uszkodzenia obręczy barkowej typu SLAP zostały opisane po raz pierwszy przez Snydera w 1990 roku. Polegają na uszkodzeniu górnej części obrąbka stawu ramiennego. Powstają przeważnie wskutek urazu oraz wielokrotnego powtarzania określonego ruchu. Dotykają na ogół sportowców i ludzi aktywnie uprawiających sport.

Jak rozpoznać uszkodzenia typu SLAP?

Uszkodzenia typu SLAP dotyczą stawu ramiennego zbudowanego z panewki na łopatce oraz z głowy kości ramiennej, którą dodatkowo stabilizuje tkanka włóknisto-chrzęstna zwana obrąbkiem. Schorzenie powstaje w wyniku licznych mikroprzeciążeń wywołanych pociąganiem za górną część obrąbka przez ścięgno mięśnia dwugłowego ramienia.

Do uszkodzenia może dojść w wyniku urazu, np. w zwichnięciu stawu lub podczas silnego pociągnięcia za ramię. Ponadto jest to dolegliwość typowa dla sportowców wykonujących ruchy miotające ponad głową. Dolegliwość ta najczęściej objawia się bólem barku podczas utrzymywania niektórych pozycji oraz przy podnoszeniu przedmiotów. Dodatkowo wśród symptomów wymienia się zmniejszony zakres ruchu oraz odczucie przeskakiwania i trzeszczenia. Warto przy tym podkreślić, iż przeważnie uszkodzeniom typu SLAP towarzyszą inne zmiany patologiczne barku, np. rozerwanie pierścienia rotatorów.

Rodzaje uszkodzenia typu SLAP

W podstawowym podziale uszkodzenia typu SLAP wyodrębniamy cztery podstawowe typy:

• I – zwyrodnienie lub wystrzępienie obrąbka bez widocznej niestabilności stawu,

• II – jest to najpopularniejszy typ schorzenia, który polega na zupełnym oderwaniu górnego obrąbka od panewki. Jednocześnie można go dodatkowo podzielić na uszkodzenie doprzednie, dotylne oraz kombinowane urazy przednio-tylne,

• III – polega na rozerwaniu, w którym obrąbek zwisa do wewnątrz stawu, tworząc tzw. „rączkę od wiaderka”. Powoduje przy tym jego blokowanie się i występowanie charakterystycznych trzasków,

• IV – rozerwanie typu „rączka od wiaderka” rozszerza się aż do ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia.

Z czasem do podstawowej klasyfikacji dodano trzy inne typy: V, VI i VII, które obejmują dodatkowe objawy i dolegliwości.  

Jak leczyć uszkodzenia typu SLAP?

Sposób leczenia uzależniony jest od typu uszkodzenia. W diagnostyce kluczowy pozostaje fakt, czy nastąpiło oderwania przyczepu mięśnia dwugłowego ramienia lub przednio-górnej części obrąbka stawowego. W przypadku rozległego uszkodzenia struktur konieczne bywa wdrożenie leczenia operacyjnego.

W większości przypadków jednak postępowanie medyczne rozpoczyna się od fizjoterapii oraz przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które pomagają zredukować zapalenie oraz obrzęki. Podstawą rehabilitacji są ćwiczenia mające na celu wzmocnienie ramienia oraz przywrócenie pełnej ruchomości w stawie. Spotkania z fizjoterapeutą wskazane są także po ewentualnym zabiegu operacyjnym. Po odczekaniu wskazanego przez lekarza czasu zalecane jest wdrożenie programu dostosowanego do typu urazu. Najczęściej zabiegi, oparte na ruchach biernych, mają na celu przywrócenie utraconej elastyczności. W miarę postępu stopniowo dodawane są ćwiczenia wzmacniające obręcz barkową. Większość pacjentów 90% ruchomości odzyskuje po upływie około 3 miesięcy po operacji.

Odpowiednio dobrany program terapeutyczny pozwala na odzyskanie pełnej sprawności oraz powrót do aktywnego uprawiania ulubionej dyscypliny sportowej. Kinezyterapia w połączeniu z fizykoterapią pozwalają na pełną mobilizację stawu oraz przyspieszają jego regenerację. Dodatkowo należy pamiętać o regularnym wykonywaniu wskazanych przez fizjoterapeutę ćwiczeń w domu.