Fala uderzeniowa to rodzaj fali mechanicznej, wykorzystywanej w nieinwazyjnym leczeniu różnych schorzeń. Powoduje skokowy wzrost ciśnienia tkankowego nawet do 100 MPa, które następnie osiąga wartość ujemną. Jakie zastosowanie ma fala uderzeniowa w medycynie?
Fala uderzeniowa – właściwości wykorzystane w medycynie
Do generowania fali uderzeniowej służy woda lub specjalny środek sprzęgający (żel), dzięki któremu fala przenika w głąb tkanek. Działanie fali zależy od gęstości strumienia, czyli mJ/mm². Metoda umożliwia precyzyjne dotarcie do wybranego obszaru ciała, bez uszkodzenia tkanek sąsiadujących – w tym również włókien nerwowych odpowiedzialnych za zdolność poruszania się. Terapia falą uderzeniową może przynieść następujące korzyści:
- aktywacja uszkodzonych tkanek miękkich.
- złagodzenie lub całkowite zlikwidowanie bólu
- przyspieszenie leczenia stanu zapalnego w tkankach
- przyspieszenie gojenia ran, w wyniku zwiększonej produkcji kolagenu oraz usprawnieniu mikrokrążenia
- aktywacja procesu powstawania naczyń krwionośnych
Podczas zabiegu, jak i bezpośrednio po nim, na ciele mogą pojawić się: obrzęk oraz zaczerwienienie skóry. U większości pacjentów, objawy te zanikają w ciągu kilku dni.
Fala uderzeniowa – podział i zastosowanie
Fala uderzeniowa dzieli się ze względu na rodzaj generowanej energii na:
- niskoenergetyczną (LESWT)- poniżej 0,2 mJ/mm²
- wysokoenergetyczną (HESWT) – powyżej 0,2 mJ/mm²
Do rzadziej stosowanych należy:
- mała – 0,08 mJ/mm²
- średnia – 0,28 mJ/mm²
- duża – 0,6 mJ/mm²
Niskoenergetyczna fala uderzeniowa uszkadza włókna czuciowe, efektem czego jest długotrwały efekt analgetyczny (działanie przeciwbólowe)
Fala uderzeniowa dzieli się również ze względu na sposób generowania na :
Zogniskowaną (extracorporeal shock wave therapy – ESWT) – pozwala precyzyjnie skupić wiązkę energii fali w miejscu chorobowo zmienionym z ciśnieniem 10–100 MPa. Częstotliwość wynosi 1–8 Hz. Średni zasięg działania fali wynosi 12,5 cm z maksimum na głębokości 6 cm.
Promieniście rozchodzącą się (radial shock-wave therapy – RSWT) – sięga do głębokości do 3,5 cm w głąb tkanek, a wytwarzane ciśnienie wynosi do 12,3 MPa. Częstotliwość mieści się w granicach 1–21 Hz.
Płasko rozchodzącą się (planar shock-wave therapy – PSWT) – rozchodzi się na dużej powierzchni i oddziałuje na głębokość ok. 5,5 cm. Ten rodzaj fali stosowany jest głównie w leczeniu ran.
Fala uderzeniowa – jakie schorzenia można leczyć?
Fala uderzeniowa znajduje zastosowanie w leczeniu następujących schorzeń:
- zapalenie powięzi podeszwowej stopy
- zapalenie ścięgna Achillesa
- zespół mięśnia piszczelowego przedniego
- ból rzepki kolanowej i przyczepów ścięgna udowego
- stan zapalny kaletek maziowych oraz przyczepu ścięgna do krętarza
- zwyrodnienie stawów palców
- ostroga piętowa
- łokieć tenisisty i golfisty
- terapia punktów spustowych
- przewlekłe napięcie mięśniowe
Fala uderzeniowa – jakie są przeciwwskazania?
Do przeciwwskazań wykonania fali uderzeniowej należą m.in.:
- zaburzenia krzepliwości
- choroby nowotworowe
- ciąża
- ostry stan zapalny
- hemofilia
- zaawansowana osteoporoza
- chrząstka wzrostowa u dzieci
- polineuropatie
Fala uderzeniowa to nieinwazyjna terapia, zastosowanie której musi być poprzedzone diagnozą lekarską. Ilość zabiegów jest ustalana indywidualnie, w zależności od stanu pacjenta. Zwykle wykonuje się od 3 do 5 zabiegów w kilkudniowych odstępach.