Stan zapalny to reakcja organizmu na działanie wewnętrznego lub zewnętrznego czynnika. To naturalny proces obronny, którego celem jest usunięcie lub dezaktywacja tego czynnika, regeneracja uszkodzonych tkanek oraz ochrona przed chorobą. Długotrwały stan zapalny może być jednak oznaką ukrytej choroby lub prowadzić do trwałego uszkodzenia tkanek. Jak rozpoznać jego objawy i na czym polega leczenie?

 

 

Jak powstaje stan zapalny?

Stan zapalny przebiega w określonych etapach i jest potrzebny w celu zapobiegania rozwojowi choroby. Jego przyczyną mogą być czynniki zewnętrzne, t.j.: bakterie, wirusy, niska temperatura, obce białka, uderzenie, naciągnięcie itd. U niektórych pacjentów, zapalenie może zostać wywołane wewnętrznym czynnikiem, np. zatorem tętnicy, krwiakiem lub nowotworem. U podstaw reakcji zapalnej leży rozszerzenie naczynek krwionośnych, przez co zwiększa się ich przepustowość. Wskutek tego do tkanek przedostają się m.in. komórki zapalne. Ostry rodzaj stanu zapalnego prowadzi do zwalczenia chorobotwórczego czynnika i przywrócenia prawidłowego funkcjonowania organizmu. Można go podzielić na 3 etapy: częściowe uszkodzenie tkanek, zwiększenie przepustowości naczyń oraz napływ komórek odpornościowych, a następnie regeneracja. Najczęściej taki proces trwa do kilku dni.

Jednak przewlekłe zapalenie może być oznaką, że organizm utracił kontrolę nad reakcją zapalną, co prowadzi do uszkodzenia zajętych tkanek. Taki stan trwa przez wiele tygodni lub miesięcy, a przewlekła aktywność komórek odpornościowych stopniowo uszkadza tkanki organizmu.

Stan zapalny – objawy występowania

Objawy stanu zapalnego mogą być różne, w zależności od miejsca występowania oraz przyczyny. Należą do nich:

• zaczerwienienie (wywołane rozszerzeniem naczyń krwionośnych w sąsiedztwie uszkodzonej tkanki)
• obrzęk tkanek w danym miejscu na ciele
• ból (spowodowany podrażnieniem receptorów bólowych) który występuje przewlekle lub podczas aktywności fizycznej
• ocieplenie lub uogólniony wzrost temperatury ciała

W zaawansowanej fazie mogą wystąpić zawroty i bóle głowy, brak apetytu oraz znaczne osłabienie organizmu.

Stan zapalny – leczenie

Leczenie stanu zapalnego zależy do przyczyny jego występowania. Do często stosowanych należą leki przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Jeśli reakcja zapalna jest wywołana toczącym się stanem chorobowym (np. zatorem), to leczenie polega na usunięciu przyczyny. Zapalenie często pojawia się w stawach i mięśniach wskutek uderzenia lub przeciążenia. W takim przypadku dobry efekt przynoszą odpowiednio dobrane zabiegi fizjoterapii, które przyspieszają likwidację bólu, obrzęku oraz wspomagają regenerację uszkodzonych tkanek.

Stan zapalny może mieć wiele przyczyn, ale w każdym przypadku należy jak najszybciej rozpocząć leczenie. W przeciwnym razie może dojść do nieodwracalnego uszkodzenia tkanek.