Osteoporoza to choroba, która w szybkim tempie powoduje utratę masy i gęstości kości. To z kolei prowadzi do częstych złamań i problemów ze zrastaniem kości. W początkowej fazie schorzenie nie daje silnych objawów, dlatego wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że w ich układzie kostnym dochodzi do patologicznych zmian. Jednak w zaawansowanym stadium osoba chora nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować, ponieważ nawet najmniejszy wysiłek lub uderzenie powoduje pęknięcie kości. Jakie są przyczyny i objawy osteoporozy? Jak przebiega leczenie tej choroby?
Osteoporoza – przyczyny
Osteoporoza może mieć wiele przyczyn i w początkowej fazie nie wywołuje odczuwalnych objawów. Wskutek tego osoba chora nie zdaje sobie sprawy z istnienia schorzenia, które powoli się rozwija. Osteoporoza często wykrywana jest dopiero w zaawansowanym stadium, gdy dojdzie do pierwszego poważnego złamania. Schorzenie najczęściej dotyka kobiet w okresie menopauzy, gdy zmiany hormonalne zmniejszają przyswajalność składników odpowiedzialnych za prawidłową gęstość kości. Do pozostałych czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na osteoporozę należą:
- Uwarunkowania genetyczne – choroba często dotyka kobiet, których matki również się z nią zmagały.
- Wczesna menopauza – wczesne przekwitanie u niektórych kobiet powoduje zmniejszone stężenie estrogenów. Wskutek tego zostaje zaburzone przyswajanie wapnia, który stanowi jeden z podstawowych budulców kości.
- Uboga dieta – niedostateczna ilość warzyw, owoców i produktów białkowych powoduje, że kości stają się ,,niedożywione”, przez co ich struktura osłabia się.
- Długotrwałe przyjmowanie leków hormonalnych – w szczególności środki antykoncepcyjne powodują zaburzenia pracy układu hormonalnego, wskutek czego dochodzi do zmniejszonej ilości wchłaniania wapnia i innych składników odpowiedzialnych za gęstość kości.
- Liczne porody – karmienie piersią powoduje zmniejszone stężenie wapnia. Dlatego kobiety wielodzietne, które długo karmiły piersią, znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na osteoporozę.
- Inne choroby: kamica nerkowa, cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów.
Osteoporoza – objawy
Osteoporoza to choroba, która wraz z rozwojem wywołuje coraz silniejsze dolegliwości. W przypadku odczuwania pierwszych, niepokojących symptomów, należy jak najprędzej zgłosić się do lekarza. Należą do nich:
- częsty ból kręgosłupa, który nasila się po wysiłku fizycznym
- przewlekłe bóle kostno – stawowe
- liczne złamania – w zaawansowanym stadium
- bóle nadgarstka, pozorne wydłużenie kończyn górnych
- zaburzenia równowagi
- obniżenie wzrostu (złamania kompresyjne kręgów), garb wdowi
Osteoporoza – leczenie
Leczenie osteoporozy powinno być kompleksowe. Kluczową rolę w zapobieganiu oraz wzmacnianiu kości pełni dieta. Powinna zawierać odpowiednie ilości wapnia oraz warzyw i owoców. Farmakologiczne leczenie osteoporozy polega na przyjmowaniu środków, które wzmacniają strukturę kości. Zwiększają też przyswajanie składników odżywczych potrzebnych do prawidłowej gęstości tkanki kostnej. W zależności od stopnia zaawansowania choroby, do najczęściej stosowanych zabiegów należą: balneoterapia, galwanizacja, ultradźwięki, jonoforeza i magnetoterapia. Ważną rolę podczas leczenia osteoporozy odgrywają manualne zabiegi fizjoterapii, których celem jest:
- zapobieganie bólowi:terapia manualna, klasyczny masaż, masaż podwodny, ćwiczenia czynne w odciążeniu poszczególnych części ciała
- wzmocnienie mięśni: delikatne ćwiczenia oporowe, krótkie napięcia mięśni, pozycja stabilna oraz delikatne rozciąganie
- prawidłowa postawa i ruchomość stawów: ćwiczenia na wzmocnienie mięśni posturalnych, nauka zachowania prawidłowej postawy i delikatne rozciąganie
- ćwiczenia poprawiające koordynację i równowagę.
Osteoporoza to podstępna choroba, która rozwija się w ukryciu. Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka złamań osteoporotycznych polegająca na eliminacji czynników ryzyka osteoporozy. Warto co kilka lat robić badania gęstości kości, które w razie konieczności umożliwiają wczesne podjęcie leczenia.