Urazy splotu ramiennego najczęściej są skutkiem wypadków komunikacyjnych. W takich sytuacjach często dochodzi do uszkodzenia nerwów obwodowych. Pierwszy typ dotyczy nerwów powierzchownych, które nie są należycie chronione przez inne tkanki. Kluczową rolę pełni rehabilitacja, której celem jest przywrócenie sprawności kończyny górnej. Jak przebiega leczenie urazów splotu ramiennego?

 

 

Włókna nerwu obwodowego

Nerw obwodowy składa się z 3 rodzajów włókien: ruchowych, czuciowych i wegetatywnych. Wskutek uszkodzenia włókien ruchowych dochodzi do porażeń wiotkich. Wynikiem tego jest stopniowe osłabienie i z czasem zanik mięśni. Z kolei uszkodzenie włókien czuciowych objawia się zanikiem czucia w kończynie. Natomiast uraz lub całkowite przerwanie włókien wegetatywnych powoduje w początkowym etapie przekrwienie tkanek, w wyniku nadmiernego rozszerzenia naczyń krwionośnych. Natomiast w późniejszych etapie występuje niedokrwienie i niedotlenienie tkanek.

Budowa splotu ramiennego

Splot ramienny jest unerwieniem kończyny górnej oraz mięśni powierzchownych grzbietu. Zbudowany jest z korzeni brzusznych nerwów rdzeniowych segmentów C5–Th1. Znajdują się one między mięśniem pochyłym przednim a pochyłym środkowym. Natomiast pień górny splotu składa się z korzeni nerwowych wychodzących z segmentu C5–C6. Korzeń nerwowy C7 tworzy pień środkowy, a korzenie C8 i Th1 – pień dolny. W okolicy jamy pachowej do tyłu od mięśnia piersiowego mniejszego, pnie przechodzą one w pęczek boczny (C5–C7), przyśrodkowy (C8–Th1) i tylny (C5–Th1).

W skład części podobojczykowej splotu ramiennego wchodzą nerwy:

• mięśniowo – skórny
• pachowy
• promieniowy
• łokciowy
• pośrodkowy

Podział uszkodzeń splotu ramiennego i objawy

Urazy splotu ramiennego można podzielić na 4 typy:

• Typ dolny – powstaje wskutek uszkodzenia korzeni nerwowych C8–Th1. U pacjenta występują zaburzenia czynności  ruchowych kończyny górnej – prostowników ze zginaczami przedramienia oraz mięśni ręki.
• Typ środkowy – uszkodzenie przypomina objawy porażenia nerwu pośrodkowego.
• Typ górny – jest skutkiem uszkodzenia korzeni nerwowych segmentów C5–C6.  U pacjenta pojawiają się problemy z ruchomością stawu ramiennego .
• Typ mieszany – uszkodzone zostają różne korzenie nerwowe.

Urazy splotu ramiennego powinny być jak najszybciej leczone, aby nie dopuścić do powikłań. Ważna jest odpowiednia diagnoza oraz zabiegi fizjoterapeutyczne. 

Urazy splotu ramiennego – leczenie

Urazy splotu ramiennego w ciężkich przypadkach leczone są operacyjnie, ale u większości pacjentów do odzyskania sprawności wystarczy odpowiednia rehabilitacja. Pacjent skierowany zostaje na zabieg chirurgiczny na podstawie oceny funkcji kończyny. Do najczęściej wykonywanych należą: rekonstrukcja wewnątrzsplotowa,  neurotyzacje lub operacja uszkodzonych mięśni i ścięgien. Ciężkie uszkodzenie nerwów powoduje obumieranie komórek, przez co do mięśni nie docierają impulsy nerwowe, odpowiedzialne za skurcz. Taki stan trwający przez dłuższy czas powoduje osłabienie i zanik mięśni. Jednak uszkodzone komórki mają zdolność regeneracji, ponieważ część proksymalna powoli rośnie i zastępuje martwą część komórki. W większości przypadków proces samoistnej regeneracji komórki w połączeniu z rehabilitacją przynosi znakomite efekty.

Urazy splotu ramiennego – rehabilitacja

W leczeniu urazów splotu ramiennego odpowiednia rehabilitacja jest niezbędna – również po operacji. Pacjent musi współpracować z fizjoterapeutą oraz wykazać się cierpliwością, ponieważ regeneracja komórki może potrwać nawet 12 miesięcy. Pierwszym celem zabiegu jest zmniejszenie obrzęku oraz sztywności kończyny. Unieruchomienie kończyny może wywołać zwłóknienie tkanek w stawie. W celu przeciwdziałania stosowane są:

• noszenie temblaka
• stosowanie kinesiotapingu, czyli specjalnych taśm w miejscu urazu
• wykonywanie masażu kończyny górnej
• terapia manualna
• wykonywanie z pacjentem ćwiczeń biernych w pełnym zakresie ruchu
•  noszenie ocieplacza oraz terapia ciepłem

Natomiast zabiegami, które mogą przyspieszyć regenerację komórek są:

• biostymulacja laserowa
• diatermia krótkofalowa
• magnetoterapia
• diatermia rezystancyjno-pojemnościowa ,
• światło widzialne spolaryzowane

Urazy splotu ramiennego mogą przytrafić się każdemu podczas upadku. W przypadku odczuwania objawów, trzeba jak najszybciej udać się do lekarza, który oceni stopień uszkodzenia. Kluczową rolę pełni rehabilitacja, zarówno w leczeniu bezinwazyjnym, jak i po operacji.