Kolana koślawe to wada postawy, która z czasem może prowadzić do zwyrodnienia kręgosłupa oraz nieprawidłowego rozwoju układu ruchowego. Linia podudzia tworzy kąt otwarty na zewnątrz z linią uda. Kostki przyśrodkowe są oddalone od siebie o co najmniej 5 cm. W przypadku występowania wady, warto rozpocząć fizjoterapię, która polega na wykonywaniu ćwiczeń korekcyjnych oraz zabiegach manualnych.
Kolana koślawe – jakie są przyczyny?
Nie zawsze można ustalić czynnik etiologiczny, który spowodował rozwój wady. Z medycznego punktu widzenia, koślawość kolan dzieli się na: pozapalną, porażenną, pourazową, wrodzoną, idiopatyczną, pokrzywiczą i statyczną. Przyczyną wady może być stopa płasko-koślawa, która w pozycji stojącej powoduje niewłaściwy rozkład siły nacisku. Wskutek tego dochodzi do pociągania w obrębie kolan. Koślawe kolana, często występują między 2 a 4 rokiem życia dziecka i najczęściej nie wymagają leczenia. Trzeba uważnie obserwować, czy wada nie rozwija się (chód dziecka z koślawością kolan jest niepewny, zdarza się, że podczas chodu dziecko potyka się o własne nogi). Warto odbywać z maluchem systematyczne wizyty kontrolne u lekarza.
Jakie są objawy kolan koślawych?
Przewlekły ucisk na zewnętrzną część stawów kolanowych, powoduje spowolnienie jej wzrostu oraz prowadzi do zmian w więzadłach i mięśniach przylegających. Dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia więzadła bocznego piszczelowego i jednoczesnego skrócenia więzadła bocznego strzałkowego. Natomiast niektóre mięśnie ulegają nadmiernemu rozciągnięciu. Należą do nich:
- półbłoniasty
- półścięgnisty
- głowa przyśrodkowa mięśnia czworogłowego uda
- krawiecki
Jednocześnie dochodzi do przykurczy mięśnia dwugłowego uda i mięśni biodrowo-piszczelowych. Kolana koślawe zwiększają ryzyko zwichnięcia rzepki, natomiast wada występująca w jednej kończynie, może spowolnić jej wzrost. Osoby cierpiące na przypadłość mają problem z prawidłowym poruszaniem się oraz odczuwają ból w trakcie poruszania się.
Kolana koślawe – fizjoterapia i ćwiczenia korekcyjne
Rehabilitacja u osób z koślawością kolan, głównie opiera się na kinezyterapii oraz ćwiczeniach korekcyjnych. Pomocny jest sprzęt rehabilitacyjny, a w niektórych przypadkach kinesiotaping. Głównymi celami ćwiczeń korekcyjnych są:
- wzmocnienie nadmiernie rozciągniętych struktur
- korekta płaskostopia (jeśli występuje)
- nauka prawidłowego chodu, w celu równomiernego obciążania stopy
U niektórych pacjentów stosowane są następujące akcesoria:
- buty korekcyjne z obcasami Thomasa
- wkładki ortopedyczne
- specjalne wzmocnienia, które odciążają zewnętrzną powierzchnię stawów kolanowych
Przykładowe ćwiczenia korekcyjne przy kolanach koślawych:
Nauka prawidłowego chodzenia – uczy się prawidłowego stania, a następnie stawiania stóp na podłożu podczas chodzenia. Dzięki temu siła obciążenia rozkłada się równomiernie.
Rozciąganie mięśnia dwugłowego uda – podczas leżenia przodem, pacjent unosi nad podłogę lekko zgięte nogi. powoli prostuje kończynę i pozostaje w tej pozycji ok. 3 sekund. W kolejnym etapie przechodzi do pozycji z podporem przodem i delikatnie unosi biodra do góry do momentu, aż poczuje opór w mięśniach dwugłowych ud. W takiej pozycji pozostaje ok. 10 sekund.
Ćwiczenia korekcyjne pozwalają zredukować koślawość kolan i zapobiegają powstaniu wad kręgosłupa. Każde ćwiczenie jest dobierane indywidualnie, adekwatnie do stopnia rozwoju wady oraz stanu pacjenta.