Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła choroba, która prowadzi do ich zesztywnienia oraz zwyrodnienia. Wraz z jej postępem zmniejsza się sprawność ruchowa chorego. Jednak proces zmian obejmuje nie tylko stawy, lecz także tkankę łączną w całym organizmie(RZS należy do najczęstszych chorób układowych tkanki łącznej). Z tego względu schorzenie zaliczane jest do tzw. kolagenoz, a nieleczone prowadzi do degradacji narządów i zgonu pacjenta. Dlatego po wystąpieniu pierwszych niepokojących objawów, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Jakie są przyczyny, objawy oraz metody leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów?

 

 

Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny występowania

Reumatoidalne zapalenie stawów może mieć wiele przyczyn( dotychczas nie rozstrzygnięto czy stanowi ono jedną chorobę, czy jest to grupa chorób o różnej etiologii i zróżnicowanym przebiegu) jednak  do najczęściej zaliczanych należą:

• Predyspozycja genetyczna – w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania znajdują się osoby, których bliscy krewni również cierpieli na to schorzenie.
• Zaburzenia układu autoimmunologicznego – powodują, że organizm błędnie traktuje własne tkanki jako wrogie i wytwarza przeciwciała obronne. Wskutek tego dochodzi do degradacji zdrowych tkanek organizmu spowodowanych przewlekłym stanem zapalnym.
• Przewlekły i silny stres – u niektórych pacjentów do reumatoidalnego zapalenia stawów dochodzi w wyniku poddawania organizmu silnemu stresowi. Dlatego takie osoby powinny systematycznie korzystać z profesjonalnych masaży i zabiegów niwelujących napięcie mięśniowe.
• Płeć – w zdecydowanej większości na RZS częściej zapadają kobiety niż mężczyźni.
• Infekcje – choroba może być spowodowana zakażeniem niektórym typem bakterii i wirusów (takie jak rotawirus, wirus różyczki czy niektóre wirusy wywołujące choroby zwierzęce)
• Palenie papierosów – substancje chemiczne zawarte w papierosach mogą zwiększać ryzyko zachorowania na RZS.
• Zwiększony wysiłek fizyczny, przebyty poród

Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy

Reumatoidalne zapalenie stawów objawia się w sposób nieswoisty w początkowej fazie może pojawić się ogólne osłabienie, stan podgorączkowy, pocenie się, zmniejszone łaknienie. Kolejnymi objawami są ból, obrzęk, sztywność poranna, guzki reumatoidalne.  Z czasem dochodzi do zniekształcenia i ograniczenia zakresu ruchowego. Zapalenie na początku występuje w torebce stawowej, a z czasem obejmuje wszystkie tkanki. U chorego pojawiają się stany podgorączkowe, a nawet gorączka. Osłabieniu ulegają również mięśnie przyległe do danego stawu. Dochodzi do stopniowej degradacji chrząstek oraz powierzchni kości stawowych. W zaawansowanej fazie chory nie może samodzielnie funkcjonować z uwagi na całkowite zesztywnienie, które najczęściej występuje w stawach: śródręczno-paliczkowych, nadgarstkowych, śródstopno-paliczkowych, międzypaliczkowych bliższych, kolanowych i barkowych.

RZS atakuje zazwyczaj stawy symetrycznie po obu stronach ciała. Objawy jednak mogą obejmować cały organizm (m.in. serce, płuca,nerki, oczy).

Reumatoidalne zapalenie stawów – leczenie

Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów stosowane jest w celu zahamowania rozwoju zmian oraz wydłużenia okresu zachowania sprawności ruchowej pacjenta. Leczenie farmakologiczne polega na przyjmowaniu środków łagodzących stan zapalny oraz ból. Do inwazyjnych metod leczenia należą m.in. na: wewnętrzne wprowadzanie leku (punkcja), wszczepienie endoprotezy lub rekonstrukcji zdegradowanego stawu. Kluczową rolę pełni natomiast leczenie niefarmakologiczne, obejmujące: kąpiele w wodach siarczanych oraz odpowiednie ćwiczenia i zabiegi rehabilitacyjne. Fizjoterapia w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów jest procesem ciągłym i przeprowadzana w początkowej fazie rozwoju choroby, znacznie spowalnia rozwój zmian. Każdy zabieg jest dobierany odpowiednio do stopnia zmian w stawach oraz natężenia bólu.

Jedną z metod leczenia są zabiegi  fizykoterapii:  magnetoterapia, krioterapia, laseroterapia czy ultradźwięki. Zabiegi te pozwalają zniwelować ból i stan zapalny. Istotną rolę odgrywa jednak kinezyterapia, do której zaliczamy m.in. następujące ćwiczenia: bierne, czynne, czynno – bierne, ćwiczenia oddechowe, rozluźniające. Wszystkie ćwiczenia wykonywane są z pomocą fizjoterapeuty, a ich celem jest:

• usprawnienie dopływu substancji odżywczych do chrząstki stawowej, dzięki czemu zaczyna się regenerować
• utrzymanie lub zwiększenie zakresu ruchu stawów
• wzmocnienie siły i wytrzymałości mięśniowej
• zapobieganie oraz niwelowanie istniejących deformacji stawów
• niwelowanie dolegliwości bólowych
• ciągła kontrola masy ciała

U niektórych pacjentów w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych stosowany jest kinesiotaping, czyli oklejanie okolic stawu specjalnymi taśmami. W zaawansowanym stadium wykorzystywane są także ortezy, których celem jest  fizjologiczne ułożenie danej części ciała, a także usprawnienie jej motoryki.