Choroba Scheuermanna nazywana jest również kifozą młodzieńczą lub jałową martwicą kręgosłupa. Z biegiem czasu wywołuje nadmierne wygięcie części piersiowej kręgosłupa ku tyłowi. Schorzenie występuje u dzieci w okresie od 9 – 16 lat (częściej u chłopców) i może powodować groźne powikłania zdrowotne w późniejszym okresie życia. Jakie są przyczyny i objawy choroby Scheuermanna? Jak należy ją leczyć, aby zapobiec skutkom zdrowotnym?
Choroba Scheuermanna – przyczyny
Choroba Scheuermanna powoduje martwicę krążków międzykręgowych, a także trzonów kręgowych. Taki stan jest spowodowany niedokrwieniem. Do powstania schorzenia może dojść pod wpływem działania wielu czynników, do których należą:
- zatory i skrzepy w układzie krwionośnym
- urazy w strukturze trzonów kręgosłupa, np. wskutek upadku
- nadmierne i nagłe przeciążanie kręgosłupa (podczas dźwigania ciężaru w skłonie, itd.)
- geny – osoby, których bliscy krewni cierpieli na tę przypadłość, znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania
- zaburzenia pracy układu immunologicznego, wskutek czego organizm wytwarza przeciwciała niszczące tkanki kręgosłupa
- zaburzenia endokrynologiczne o charakterze hormonalnym
Choroba Scheuermanna – objawy i diagnoza
Choroba Scheuermanna w początkowej fazie objawia się bólem, który występuje w odcinku piersiowym kręgosłupa dziecka. Ból ma charakter tępy i rozlewa się na środkową, górną część pleców. Występuje po długotrwałym wysiłku, podczas siedzenia przy biurku, a nawet w trakcie długich spacerów. Natomiast do pozostałych objawów należą:
- okrągłe plecy, które w zaawansowanym stadium zmieniają się w garb (może to prowadzić do ograniczenia zakresu ruchomości kregosłupa)
- nadmierne wysunięcie barków do przodu
- głębokie wygięcie kręgosłupa do przodu w odcinku lędźwiowym (można zaobserwować wystający brzuch)
- niekiedy przykurcze mięśni kulszowo-goleniowych i biodrowo-lędźwiowych
Zmiany mogą także występować w odcinku piersiowo-lędźwiowym, co objawia się płaskimi plecami. Choroba Scheuermanna w wieku dorosłym zwiększa ryzyko pojawienia się choroby dyskopatycznej. Następuje również sztywność żeber i ból coraz bardziej usztywniającego się kręgosłupa.Ocena kifozy najczęściej jest przeprowadzana za pomocą badania RTG(przy diagnostyce choroby niezbędne jest RTG obejmujące kręgosłup piersiowy i lędźwiowy). Natomiast w celu sprawdzenia stanu krążków międzykręgowych i trzonów, lekarz może zlecić wykonanie tomografii komputerowej.
Choroba Scheuermanna – leczenie
Leczenie choroby Scheuermanna zależy od stopnia jej rozwoju. W najgorszym przypadku przeprowadzana jest operacja. Natomiast w początkowej fazie wystarczą odpowiednie ćwiczenia, które dziecko przeprowadza z pomocą fizjoterapeuty. Do często stosowanych należy kinezyterapia, której celem jest przywrócenie prawidłowego napięcia w mięśniach przykręgosłupowych przez ich rozciąganie. W terapii istotne jest przywracanie ruchomości kręgosłupa, ćwiczenia wzmacniające jego elastyczność i zwiększenie ogólnej sprawności. Ćwiczenia są przeprowadzane w pozycjach odciążających kręgosłup. Ponadto zabiegi manualne wykonywane z małym pacjentem wzmacniają mięśnie, co pozwala zachować prawidłową postawę ciała, a także poprawia wydolność oddechową. Do najczęściej stosowanych należą:
- Ćwiczenia czynne, czynne z oporem oraz redresyjne, które pozytywnie wpływają na postawę ciała.
- Poizometryczna relaksacja mięśni (PIR)- polega na napinaniu mięśni i ich biernym rozciąganiu.
- Ćwiczenia oddechowe – zapobiegają deformacji klatki piersiowej.
- Ćwiczenia na basenie – odciążają kręgosłup oraz poprawiają krążenie w całym ciele
- Częsta zmiana pozycji, leżenie na twardym podłożu
- Rozluźnianie mieśniowo-powięziowe
Natomiast dodatkowo mogą być stosowane następujące zabiegi: laseroterapia, promieniowanie podczerwone (IP), parafinoterapia oraz krioterapia miejscowa. W celu utrzymywania prawidłowej postawy ciała stosowany jest kinesiotaping, czyli specjalne taśmy naklejane w obrębie kręgosłupa. W zaawansowanym stadium dziecko może nosić gorset ortopedyczny.
Choroba Scheuermanna może wywołać wiele powikłań, ale wcześnie rozpoczęta rehabilitacja pozwala zapobiec jej rozwojowi.