Sport to zdrowie. Jednakże zawodowi sportowcy często przeciążają swój organizm, przez co po pewnym czasie może dojść do przewlekłego zmęczenia i przetrenowania. To powoduje zmniejszenie wydolności organizmu, a niekiedy problemy z układem ruchowym. Jakie są dokładne objawy przetrenowania i jak leczyć ten stan?

 

 

Kiedy dochodzi do przetrenowania?

Każdy organizm posiada predyspozycje warunkujące wydolność podczas ćwiczeń. Odpowiednio dobrane ćwiczenia zwiększają siłę i wydolność organizmu, przez co poprawiają wyniki sportowe. Jednak gdy intensywność treningów jest zbyt wysoka, a regeneracja nie jest adekwatna do przeciążeń, to dochodzi do przetrenowania. Podczas intensywnych ćwiczeń, w tkance mięśniowej powstają mikrouszkodzenia. Do zregenerowania tych zmian, organizm potrzebuje odpowiedniej ilości czasu na regenerację. Przetrenowanie najczęściej jest poprzedzone stanem zmęczenia. Na tym etapie wystarczy odpowiednia odnowa biologiczna, m.in. zmniejszenie intensywności ćwiczeń i fizjoterapia. Jeśli jednak organizm nadal jest poddawany przeciążeniom, to dochodzi do zespołu przetrenowana, który niesie za sobą o wiele poważniejsze konsekwencje zdrowotne.

Objawy zespołu przetrenowania

Zespół przetrenowania obejmuje kilka sfer organizmu. Jest o wiele bardziej niebezpieczny niż zmęczenie w sporcie, ponieważ może spowodować uszkodzenie narządów ruchu. Pojawia się ból w mięśniach i stawach, który nasila się podczas ruchu. W zaawansowanym stadium, przetrenowanie może wywołać stan zapalny mięśni i ścięgien oraz doprowadzić do złamań zmęczeniowych. Upośledza się praca przemiany materii oraz dochodzi do spadku masy ciała – wskutek uszkodzenia tkanki mięśniowej. Podczas intensywnego wysiłku fizycznego powstają mikrouszkodzenia mięśni, wskutek czego we krwi pojawiają się cytokininy, warunkujące powstanie stanu zapalnego. Taki przewlekły stan, wywołuje nieprawidłową pracę mózgu oraz układu immunologicznego. W konsekwencji może dojść do częstych infekcji. Zespół przetrenowania może również wywoływać problemy z koncentracją oraz większą podatnością na stres. U niektórych sportowców pojawia się stan depresyjny, przez co przerywają treningi na wiele miesięcy.

Leczenie zespołu przetrenowania

Najskuteczniejszą metodą leczenie zespołu przetrenowania jest przerwa w ciężkich treningach oraz zabiegi regeneracyjne. Wielu sportowców uważa, że czas odnowy biologicznej jest czasem straconym. Jednak wykonywanie treningów w stanie przetrenowania, obniża formę oraz powoduje degradację organizmu. W konsekwencji może dojść do poważnego urazu, np. zerwania mięśnia i przymusowej przerwy w treningach na wiele miesięcy. Dlatego w przypadku wystąpienia objawów, należy rozpocząć regenerację organizmu. Ważny jest relaks psychiczny, aby nie dopuścić do stanu depresyjnego. W powrocie do dobrej formy fizycznej, pomaga m.in. fizjoterapia. Terapia zostaje dopasowana indywidualnie do stanu pacjenta oraz predyspozycji organizmu do regeneracji. Wykonywane są m.in. masaże rozluźniające i regeneracyjne. W późniejszym etapie wykonywane są ćwiczenia bierne i czynne, mające na celu wzmocnienie mięśni. Natomiast powrót do pełnej aktywności fizycznej musi odbywać się stopniowo, pod okiem trenera. Dzięki temu organizm w stabilny sposób zacznie zwiększać wydajność.

Umiarkowany wysiłek fizyczny sprawia, że uwalnia się napięcie nagromadzone w mięśniach. Mózg produkuje więcej hormonów szczęścia (m.in. serotoniny), co pozytywnie wpływa na samopoczucie. Jednak niedopasowanie czasu regeneracji do intensywności treningów może wywołać zmęczenie i w konsekwencji stan przetrenowania. W takim przypadku należy jak najprędzej rozpocząć zabiegi odnowy biologicznej.