Łopatka to płaska, trójkątna kość, która łączy się poprzez mięśnie z kręgosłupem, żebrami, czaszką, kością ramienną, obojczykiem oraz kością gnykową. Prawidłowa praca łopatki jest niezbędna do wykonywania codziennych czynności. Natomiast zaburzona praca łopatki, jej ruchomość oraz nieprawidłowe neutralne ustawienie nazywane jest dyskinezą. Jakie są objawy i na czym polega leczenie schorzenia?
Funkcje łopatki w układzie ruchowym
Łopatka jest częścią stawu ramiennego, a jej ruchomość wpływa na zakres ruchowy barków. Nie posiada torebki stawowej oraz płynu śródstawowego, który znajduje się w stawach. Natomiast tworzy połączenia mięśniowo-więzadłowe ze znajdującymi się w jej obszarze strukturami. Za pracę łopatki odpowiadają poszczególne mięśnie: dźwigacz łopatki, piersiowy mniejszy, czworoboczny, równoległoboczny oraz zębaty przedni.
Przyczyny dyskinezy łopatki
Dyskineza łopatki może być spowodowana wieloma czynnikami, do których należą:
- urazy i zaburzenia w obrębie kompleksu barkowego (m.in. w wyniku tendinopatii stożka rotatorów, zespołu cieśni podbarkowej
- złamania, po długotrwałym unieruchomieniu czy śrubowaniu
- dyslokacja stawu ramiennego lub barkowo-obojczykowego
- wady postawy
- porażenie nerwowe
- osłabienie mięśnia stabilizującego łopatkę
- przerost i zapalenie kaletek maziowych
Objawy dyskinezy łopatki
Objawy dyskinezy łopatki mogą być mniej lub bardziej odczuwalne. Do najczęściej występujących należą:
- uczucie trzaskania i przeskakiwania podczas ruchu łopatki
- zaburzenie napięcia mięśniowego, przykurcze
- osłabienie siły mięśni obręczy barkowej
- upośledzenie aktywacji mięśni przez centralny układ nerwowy
- ból
Bez względu na stopień zaawansowania dyskinezy, należy jak najprędzej rozpocząć rehabilitację, aby nie dopuścić do postępu zmian.
Dyskineza łopatki – leczenie schorzenia
Dyskineza łopatki leczona jest odpowiednio do przyczyny występowania. Jeśli zaburzenie jest spowodowane przyjmowaniem leków, to konieczne jest zmodyfikowanie farmakoterapii. O typie leków, które pacjent może przyjmować, decyduje wyłącznie lekarz. Z kolei fizjoterapia polega na przywróceniu prawidłowego napięcia mięśni odpowiadających za pracę łopatki oraz wzorców ruchowych. W pierwszym etapie stosowany jest masaż tkanek miękkich, aby zlikwidować ewentualne zrosty, przykurcze mięśniowe. Następnie wykonywane są manualne zabiegi, których celem jest przywrócenie prawidłowego napięcia oraz wydłużenie mięśni skróconych. Na początku ćwiczenia obejmują mięśnie odpowiadające za pracę samej łopatki.
Następnie do terapii wprowadzane są wzorce ruchowe, które angażują pracę całej kończyny górnej. Dla uzyskania właściwych ruchów łopatki należy w miarę potrzeby wykorzystywać wspomagające ruchy bioder i tułowia. Ruchy te mogą się zmniejszać w miarę poprawy kontroli ruchomości łopatki.
Ostatnią grupę stanowią ćwiczenia wytrzymałościowe i siłowe. W przypadku zapalenia kaletki, mogą być stosowane zabiegi fizykoterapii.
Dyskineza łopatki to schorzenie, które z czasem może uniemożliwiać wykonywanie niektórych czynności, np. ustawiania przedmiotów na górnych półkach. Może także dojść do poważnej wady postawy i schorzeń kręgosłupa. Dlatego w przypadku występowania zaburzenia pracy łopatki, warto jak najprędzej rozpocząć rehabilitację.
