Autonomiczny układ nerwowy (AUN), inaczej wegetatywny odpowiada za wiele procesów, które zachodzą w naszym organizmie. Zaburzenia jego pracy wywołują m.in. przewlekłe dolegliwości bólowe oraz utrudniają codzienne funkcjonowanie. Jakie dokładnie funkcje pełni ten układ i które metody przywracają jego prawidłową pracę?
Jak zbudowany jest autonomiczny układ nerwowy?
Autonomiczny układ nerwowy składa się z komórek nerwowych. Komórki te posiadają wypustki, dzięki którym przewodzą impulsy nerwowe do narządów wewnętrznych. W układzie autonomicznym znajdują się również:
- sploty nerwowe
- ośrodki autonomiczne (korowe, podwzgórzowe i rdzeniowe
- włókna nerwowe, które stanowią drogi przewodzenia odśrodkowego i dośrodkowego układu
Układ autonomiczny dzieli się na część: współczulną i przywspółczulną. Neurony układu współczulnego umiejscowione są między końcowym odcinkiem szyjnym a lędźwiowym rdzenia kręgowego. Z kolei ośrodki nerwowe układu przywspółczulnego znajdują się w pniu mózgu, w obrębie podpotylicznej i krzyżowej. W układzie tym, kluczową rolę odgrywa nerw błędny. W przypadku nadreaktywności układu przywspółczulnego, mogą pojawić się: worki pod oczami oraz bóle w okolicach skroni.
Funkcje, które pełni autonomiczny układ nerwowy
Układ autonomiczny, w zależności od sytuacji przygotowuje ciało do reakcji walki lub ucieczki w sytuacjach zagrożenia. Natomiast w okresie wypoczynku (m.in. snu), zapewnia regenerację komórek. Układ współczulny i przywspółczulny to układy antagonistyczne. Oznacza to, że pracują ,,przeciwnie”, ponieważ w przypadku pobudzenia jednego z narządów, uruchamiana jest reakcja hamowania – zakładając, że układ autonomiczny funkcjonuje prawidłowo. Taki mechanizm zapobiega zaburzeniom w organizmie, w którym cały czas zachodzą pewne procesy – niezależne od nas. Należą do nich m.in.:
- zmiana tętna
- kurczenie i rozszerzanie naczyń krwionośnych
- praca układu pokarmowego
- wydzielanie śliny
- spadki i wzrosty wartości ciśnienia tętniczego
W przypadku zaburzenia funkcjonowania układu autonomicznego, powyższe procesy zostają zaburzone, przez co pojawiają się problemy zdrowotne.
Fizjoterapia w leczeniu zaburzeń układu autonomicznego
Jednym przykładów zastosowania zabiegów fizjoterapii w leczeniu zaburzeń układu autonomicznego jest przywrócenie prawidłowego tętna. Jeśli wartość pomiaru wynosi ponad 80, to występuje nadpobudliwość układu współczulnego. Z kolei jeśli jest niższa niż 60, to mamy do czynienia z większą aktywnością układu przywspółczulnego. Podczas badania palpacyjnego można określić, w których miejscach występuje nadmierne napięcie mięśni, struktur trzewnych lub powięzi. Dzięki odpowiednim technikom masażu, napięcie zostaje zniwelowane, a naczynia krwionośne zaczynają lepiej funkcjonować. W takim przypadku zabiegi manualne najczęściej obejmują okolice podpotyliczną, ponieważ zaburzenia mogą wynikać z podrażnienia nerwu błędnego.
Prawidłowe funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego wpływa na cały organizm. Dlatego w przypadku zaburzenia jego pracy, pomóc mogą odpowiednie zabiegi fizjoterapii. W celu rozpoczęcia terapii, konieczna jest diagnoza. Znajomość anatomii oraz technik terapii manualnej pozwalają uzyskać efekty w przypadkach, gdy inne metody leczenia do tej pory nie zadziałały.
