Ostroga piętowa(towarzysząca zapaleniu rozcięgna podeszwowego) to inaczej wyrośla kostne umiejscowione pod kością piętową. Powoduje ból, który nasila się w trakcie chodzenia i najczęściej występuje u osób starszych w wyniku zmian zwyrodnieniowych. Na schorzenie cierpią również osoby długotrwale przebywające w pozycji stojącej lub uprawiające sport, np. bieganie, podnoszenie ciężarów, itp. Jakie są przyczyny, objawy i jak przebiega leczenie ostrogi piętowej?
Ostroga piętowa – przyczyny
Ostroga piętowa powstaje wskutek przewlekłego stanu zapalnego występującego w miejscu łączenia kości z rozcięgnem piętowym, które rozciąga się i kurczy podczas ruchów stopy. Przyczyną zapalenia może być noszenie ciasnego obuwia, urazy lub silne przeciążenia w stopie, np. wskutek nadwagi. Przewlekły i silny ucisk powoduje spłaszczenie podłużnego łuku stopy, przez co rozcięgno piętowe za bardzo się rozciąga. Wskutek tego dochodzi do stanu zapalnego. To wywołuje powstawanie złogów, które z czasem tworzą wyrośl zwaną ostrogą piętową. Do czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia zwyrodnienia należą:
- długotrwała praca w pozycji stojącej, np. przy taśmie produkcyjnej
- uprawianie dyscyplin sportowych, podczas których dochodzi do dużego obciążenia stóp, np. podnoszenie ciężarów
- wiek – z upływem lat pojawiają się zmiany kostno-stawowe
Ostroga piętowa – objawy
Ostroga piętowa w początkowej fazie objawia się lekkim bólem w pięcie, który nasila się w trakcie chodzenia. Z czasem ból staje się coraz silniejszy i zanika podczas ,,rozchodzenia” stopy. Natomiast w zaawansowanym stadium zwyrodnienia, nasi pacjenci często skarżą się na dolegliwości bólowe, które występują nagle w trakcie chodzenia i utrzymują się również w pozycji leżącej. Zmiany najczęściej są wykrywane podczas badania RTG stopy.
Ostroga piętowa – leczenie
W celu rozpoczęcia leczenia ostrogi piętowej, niezbędna jest diagnoza postawiona przez ortopedę. Pacjenci często stosują wkładki do butów, które odciążają piętę podczas chodzenia, co przynosi ulgę. Ważne jest także noszenie wygodnego obuwia, które nie powoduje ucisku stóp. Poza tym stosowane są także zabiegi fizykoterapeutyczne. Jednym z nich jest fala uderzeniowa, która zmniejsza przewodność sygnałów bólowych w tkankach. Do pozostałych zabiegów należą: jonofereza, ultradźwięki, krioterapia i magnetoterapia. W leczeniu farmakologicznym stosowane jest ostrzykiwanie pięty steroidami z lignokainą.
Ulgę przynoszą ćwiczenia fizjoterapeutyczne, dobrane odpowiednio do stopnia zaawansowania zwyrodnienia. Poza tym mogą opóźniać rozwój ostrogi i pozwalają uniknąć operacji. Zabiegi manualne wykonywane przez fizjoterapeutę zwiększają elastyczność rozcięgna podeszwowego i zmniejszają ból. Jednymi z podstawowych są ćwiczenia rozciągające rozcięgno podeszwowe. Komfort poruszania pacjenta zwiększają także specjalne taśmy, które zmniejszają obciążenia pięty, tzw. taping. Pacjent może także wykonywać ćwiczenia samodzielnie w domu według zaleceń fizjoterapeuty. Należą do nich:
Rozciąganie rozcięgna podeszwowego – wykonywane z rana, zwiększa elastyczność tkanek rozcięgna, które w nocy ulegają skurczeniu. Polega na delikatnym naciąganiu palców stopy w kierunku tułowia, aby uzyskać efekt rozciągania podeszwy. W takiej pozycji należy przytrzymać palce przez 10 sekund.
Masaż piłeczką tenisową – przed wstaniem z łóżka należy pod stopę podłożyć piłeczkę tenisową i delikatnie poruszać nią od pięty do palców i odwrotnie.
Rozciąganie łydki – to dopełniające ćwiczenie, które pozwala zwiększyć elastyczność i ukrwienie tkanek. Dzięki temu rozcięgno szybciej się regeneruje po stanie zapalnym. W tym celu należy stanąć na prostych nogach i zeprzeć dłonie na ścianie. Następnie trzeba zrobić delikatny wykrok jedną nogą do tyłu, podczas gdy drugą lekko uginamy, do momentu, aż w wysuniętej nodze powstaje napięcie łydki. W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne, jednakże niezależnie od decyzji o formie postępowania (leczenie zachowawcze lub operacyjne) zabiegi fizjoterapeutyczne korzystnie wpływają ma proces zdrowienia.
Ćwiczenia fizjoterapeutyczne są niezbędne zarówno po chirurgicznym usunięciu ostrogi piętowej, jak i w celu zahamowania jej rozwoju. Zwiększają elastyczność tkanek rozcięgna podeszwowego i przynoszą ulgę choremu.
