Żylaki kończyn dolnych powstają w wyniku zaburzenia czynności układu żylnego, spowodowanego niewydolnością zastawek żylnych. Współcześnie uważane są za chorobę cywilizacyjną, dotyczą bowiem ok. 50% kobiet i 40% mężczyzn. W dzisiejszym artykule omówimy, na czym polega diagnostyka i sposób leczenia tej dolegliwości.

Czym są żylaki podudzi?

Przewlekła niewydolność żylna powstaje w wyniku nieprawidłowej pracy zastawek żylnych, które nie zapobiegają cofaniu się płynącej krwi, czyli refluksowi żylnemu. Zalegająca krew powoduje stopniowe rozszerzanie oraz wydłużania się naczyń krwionośnych. Przypadłość może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Żylaki są jednym z podstawowych objawów zaawansowanej przewlekłej niewydolności żylnej.

Jednym z czynników ryzyka powstania żylaków są uwarunkowania genetyczne. Szacuje się, że ich obecność u jednego z rodziców podnosi prawdopodobieństwo zachorowania o 40%, a w przypadku objawów u obojga ryzyko sięga nawet 90%. Duży wpływ ma także rodzaj wykonywanej pracy oraz styl życia, związany z długotrwałym siedzeniem lub wykonywaniem obowiązków w pozycji stojącej.

Żylaki kończyn dolnych -diagnostyka

Początkowo choroba przebiega bezobjawowo, dopiero z czasem zaczynają pojawiać się pierwsze symptomy, wśród których można wymienić uczucie ciężkości nóg pod koniec dnia. Następnie stopniowo mogą pojawiać się dolegliwości bólowe, pieczenie i mrowienie łydek. Na kolejnym etapie, chorobie towarzyszą obrzęki kostek i stóp oraz teleangiektazja, czyli fioletowe pajączki podskórne. Drobne zmiany mogą przekształcić się w żylaki, czyli trwałe rozszerzenia żył, które mają postać krętych niebieskawych wybrzuszeń. Zaawansowana przewlekła niewydolność żylna wpływa także na wygląd skóry, która staje się mało elastyczna i błyszcząca, dodatkowo pokryta bywa przebarwieniami i owrzodzeniami.

Rozpoznanie następuje w wyniku przeprowadzenia wywiadu lekarskiego oraz badania przedmiotowego. Podczas konsultacji z lekarzem ma miejsce ogląd kończyn oraz badanie dotykowe skóry. Dodatkowo współczesną metodą referencyjną pozostaje ultrasonograf z kolorowym Dopplerem. W ten sposób oceniona zostaje anatomia oraz czynności układu żylnego badanych kończyn. Wśród czynników wskazujących do wykonania badania wymienia się monitorowanie zespołu pozakrzepowego oraz ocenę wtórnych i nawrotowych żylaków.

Przewlekła niewydolność żylna – metody leczenia

Współcześnie medycyna posiada kilka różnych metod walki z przewlekłą niewydolnością żylną. Do najpopularniejszych należy leczenie uciskowe, farmakologiczne oraz operacyjne. Terapia uciskowa może spowolnić postęp choroby. Polega ona na noszeniu odpowiednich rajstop i opasek oraz masażu uciskowym. Systematyczne wykonywanie masażu limfatycznego usprawnia przepływ limfy. Przeprowadzany jest w odpowiednim kierunku w miejscach najbardziej narażonych na jej zastój.

Ten rodzaj fizjoterapii polecany jest osobom cierpiącym na owrzodzenia żylne oraz bóle nóg związane z pracą stojącą. Ponadto przynosi pozytywny skutek u osób o ograniczonej aktywności fizycznej. Rehabilitacja zalecana jest także pacjentom po leczeniu operacyjnym, u których minimalizuje ryzyko nawrotów. Odpowiednio dobrane zabiegi powinny być wykonywane już na wczesnych etapach rekonwalescencji pooperacyjnej.

Pacjenci nie mogą jednak zapominać o roli profilaktyki. Oprócz leczenia operacyjnego i rehabilitacji niezbędne jest wprowadzenie stałych zmian w stylu życia oraz zwiększenie aktywności fizycznej. W przypadku wykonywania pracy siedzącej należy zadbać o odpowiednie przygotowanie miejsca oraz wykonywać wskazane ćwiczenia w pozycji siedzącej.