USG (ultrasonografia) to badanie wykorzystujące ultradźwięki o wysokiej częstotliwości, za pomocą którego uzyskiwany jest obraz przekroju badanego fragmentu ciała. Umożliwia wykrycie nawet małych zmian o średnicy od 0,1 mm. To powszechnie wykonywanie badanie w celu wykrycia uszkodzeń wskutek urazów lub patologicznych zmian w narządach ruchu. Na czym polega badanie USG?
Jak działa badanie USG?
Zasada działania ultrasonografu opiera się na odbijaniu fal ultradźwiękowych od tkanek badanego narządu, np. stawu. Powracająca fala (echo) jest odpowiednio przetwarzana za pomocą programów komputerowych urządzenia, dzięki czemu na ekranie powstaje obraz w postaci odcieni szarości (obraz otrzymywany jest w czasie rzeczywistym).
To pozwala zbadać odchylenia od normy i ocenić stopień zmian. Jak przebiega USG? Lekarz pokrywa badany obszar ciała specjalnym żelem, który zapewnia prawidłowe przyleganie głowicy do skóry. Dzięki temu nie powstają pęcherzyki powietrza, które mogłyby zaburzać obraz. Następnie przykłada głowicę emitującą fale ultradźwiękowe.
Specjalny przetwornik, który emituje i odbiera echo odbitych od tkanek fal i przetwarza je na impulsy elektryczne. Impulsy tworzą obraz badanej tkanki na monitorze. Dzięki temu lekarz może ocenić m.in.: ruch struktury stawu, pracę mięśni oraz przepływ krwi w naczynkach krwionośnych i tętnicach. Podczas badania najczęściej wykonywane są zdjęcia lub nagrania wideo, które umożliwiają późniejszy odczyt wyników.
Duże znaczenie USG jest związane przede wszystkim z bezpieczeństwem badanych pacjentów (w tym dzieci i kobiet w ciąży), dokładność w obrazowania narządów i tkanek oraz możliwość częstego powtarzania badania.
USG narządu ruchu jako badanie diagnostyczne
USG narządu ruchu pozwala ocenić stan tkanek miękkich, m.in.:
- torebki stawowej
- więzadeł
- kaletki maziowej
- powięzi
- mięśni
- nerwów
Diagnostyka USG znalazła bardzo szerokie zastosowanie we wszystkich działach medycyny. Wykorzystywana jest do badania m.in. klatki piersiowej, serca, narządów wewnętrznych jamy brzusznej, układu moczowego czy układu ruchu. Najczęściej badaniu poddawane są stawy: kolanowe, skokowe, łokciowe i barkowe z uwagi na fakt, że najczęściej ulegają urazom i degradacji. Badanie wykorzystywane jest też do sprawdzania tkanek mięśni po urazach, np. nadciągnięciu, naderwaniu lub stłuczeniu. Dzięki temu lekarz może wykryć torbiele i krwiaki, a następnie zastosować odpowiednie leczenie. Badanie jest pomocne zarówno przy diagnozowaniu zmian w narządach ruchu, jak i stanach przewlekłego bólu. Lekarz może także ocenić zachowanie tkanek w trakcie ruchu oraz wykryć nieprawidłowości. Na podstawie wyników może zlecić odpowiednie zabiegi rehabilitacyjne.
Wynik USG jest pomocny w rehabilitacji niektórych urazów. Fizjoterapeuta może dokładnie zapoznać się ze stanem uszkodzenia, a następnie dobrać indywidualne zajęcia, dzięki którym pacjent prędzej powróci do zdrowia.
Warto na koniec wspomnieć o innym zastosowaniu USG w fizjoterapii – sonofeedback. Jest to badanie wykorzystywane do kontroli motorycznej ruchu (w celu usprawnienia efektywności procesu terapeutycznego).
USG w fizjoterapii wykazuje ogromne możliwości we wstępnej diagnostyce, jak i w późniejszej terapii.
