Ból najczęściej kojarzony jest negatywnie, ponieważ może świadczyć o urazie lub uszkodzeniu tkanek. Wywołuje nieprzyjemne doznania emocjonalne i zmysłowe. Jednak nie musi być objawem świadczącym o występowaniu choroby. Co warto wiedzieć na temat bólu?

 

 

Jak powstaje ból?

Ciało ludzkie posiada wiele receptorów, do których należą m.in. nocyceptory. Cechują się wysoką wrażliwością na działanie temperatury, czynników fizycznych oraz chemicznych. Pełnią funkcję ,,bezpieczników”, ponieważ w razie wystąpienia zagrożenia, przesyłają do kręgosłupa sygnał. Następnie w kręgosłupie dochodzi do przetwarzania i ,,segregacji” sygnałów bólowych, przez co nie każdy dociera do mózgu. Ciekawy jest też fakt, że nie wszystkie sygnały, które dotrą do mózgu, wywołują ból. O tym, czy dany sygnał wywoła uczucie bólu, decyduje podświadomy umysł.

Dlaczego ból jest potrzebny?

Pomimo że ból kojarzony jest z negatywnym uczuciem, to jest potrzebny do przetrwania. Często sygnalizuje, że w organizmie dzieje się coś złego i zmusza do podjęcia odpowiedniego działania, np. leczenia. Dzięki necycepcji, nie każdy sygnał trafiający do mózgu wywołuje ból. To pozwala uniknąć niepotrzebnego działania. Istnieją osoby, u których występuje analgezja. Choroba polega na całkowitym braku uczucia bólu. To może stwarzać sytuacje zagrażające życiu, np. w przypadku stanu zapalnego narządów wewnętrznych. Dlatego ból jest niezbędnych uczuciem, które pomaga w przetrwaniu oraz zapobieganiu degradacji uszkodzonych tkanek, np. wskutek urazów. W przypadku przewlekłego lub częstego odczuwania bólu, warto udać się do lekarza, aby poznać jego przyczynę.

Ból wskutek uwrażliwienia

Ból, który występuje przewlekle lub wskutek zmian w strukturach ciała, zwiększa wrażliwość na czynniki, które go wywołują. Należą do nich m.in.: otoczenie, wykonywanie niektórych czynności, itd.  Bodźce, które wcześniej nie wywoływały bólu, uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie. Dochodzi do uwrażliwienia na ból, czyli zjawiska sensytyzacji. Występuje centralnie, czyli w mózgu lub rdzeniu kręgowym, a także obwodowo. W drugim przypadku zwiększa się wrażliwość nocyceptorów. Uwrażliwienie może być zwiększone przez zaburzenia snu, silny i przewlekły stres lub choroby układu nerwowego. Najczęściej występującym objawem sensytyzacji jest ból, który przeszywa całe ciało. Zwiększa się wrażliwość na dotyk oraz światło. Mogą wystąpić także zaburzenia czucia w kończynach, np. w kolanie.

Ból jako efekt uszkodzenia tkanek

Powstawanie bólu jest mechanizmem wieloczynnikowym. Niektóre osoby są bardziej uwrażliwione na ból, a inne mniej. Przykładem może być usuwanie zęba, przed którym nie każdy pacjent decyduje się na znieczulenie. Na wrażliwość na ból, wpływają czynniki w każdym aspekcie życia, np. zdolność radzenia sobie ze stresem, styl życia, dieta, przekonania oraz geny. W przypadku występowania sensytyzacji, leczenie powinno obejmować wszystkie czynniki, które ją wywołują. Przykładem może być przepuklina kręgosłupa, w leczeniu której przeprowadzana jest operacja. U niektórych pacjentów z uwrażliwieniem, konieczne jest również wyeliminowanie innych czynników w celu pozbycia się bólu, np. silnego stresu.

Ból może być wynikiem oddziaływania wielu czynników. W przypadku częstego występowania dolegliwości bólowych, warto udać się do lekarza w celu ustalenia przyczyny. Nie każde odczuwanie bólu świadczy o występowaniu schorzenia.