Złamanie rzepki kolanowej to częsty uraz, który powoduje unieruchomienie kończyny na wiele tygodni. Rzepka to niewielka część kolana, niezbędna do zachowania funkcji ruchowych kolana. Pełny powrót do zdrowia może trwać nawet kilka miesięcy. Dlatego kluczową rolę odgrywa fizjoterapia, która powinna być wprowadzona jak najwcześniej.

Złamanie rzepki – przyczyny

Do złamania rzepki dochodzi najczęściej u osób dorosłych lub nastolatków, a w rzadkich przypadkach u dzieci. Przyczyny złamania można podzielić na 2 typy: pierwsze powstaje wskutek wielokrotnych urazów (tzw. złamania przeciążeniowe), drugie występuje w wyniku silnego urazu pośredniego – silnego skurczu mięśnia czworogłowego uda, m.in. w wyniku skoku na twarde podłoże. W takim przypadku, złamaniu ulega najczęściej dolny fragment rzepki. U niektórych pacjentów dochodzi również do tzw. zwichnięcia rzepki kolanowej. Natomiast typy złamania rzepki można podzielić na:  złamania górnej lub dolnej części rzepki oraz bocznego lub przyśrodkowego brzegu.

Złamanie rzepki – objawy

Złamanie rzepki charakteryzuje się bólem oraz obrzękiem w jej obrębie, wskutek upadku lub uderzenia kolana. Dochodzi do powstania krwawienia wewnętrznego, przez co tworzy się krwiak  wewnątrzstawowy. Pacjent nie może samoczynnie wyprostować kolana, ponieważ uszkodzeniu ulegają tkanki aparatu wyprostnego. Natomiast u niektórych osób, występuje wyczuwalne palcami wgłębienie, wskutek przemieszczenia struktur rzepki. W przypadku podejrzenia urazu, należy jak najszybciej wykonać zimny okład na kolano, aby zmniejszyć obrzęk i udać się do lekarza. Złamanie rzepki diagnozowane jest za pomocą USG lub Tomografii Komputerowej. Po ocenie stopnia i dokładnego miejsca złamania, lekarz podejmuje decyzję o dalszym leczeniu.

Złamanie rzepki – leczenie

Leczenie złamania rzepki odbywa się za pomocą unieruchomienia kończyny opatrunkiem gipsowym – jeśli nie doszło do przemieszczenia. W przeciwnym razie przeprowadzana jest operacja. Pacjenci przyjmują leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Kluczową rolę w powrocie kolana do pełnej sprawności ruchowej pełni fizjoterapia. Zabiegi mogą być stosowane już w okresie unieruchomienia kończyny gipsem, aby nie dopuścić do zrostów tkanek. W tym celu wykonywane są łagodne ruchy – w stopniu, w jakim umożliwia to opatrunek gipsowy. Pomocna bywa też magnetoterapia. Kluczowym okresem jest rehabilitacja rzepki po zdjęciu gipsu. Ćwiczenia polegają na stopniowym zwiększaniu zakresu wykonywanych ruchów, dopasowanym do tempa zarastania rzepki. Ponadto wprowadzane są zabiegi manualne, zwiększające siłę mięśni (głównie mięśnia czworogłowego uda i mięśni tylnej części uda) oraz poprawiające tzw. czucie głębokie. Po długim unieruchomieniu kończyny stosowane są ćwiczenia przywracające sprawność ruchową stawów: biodrowego, miednicy i skokowego.

Złamanie rzepki kolanowej powoduje unieruchomienie kończyny na wiele tygodni. Dlatego kluczową rolę odgrywa fizjoterapia, której celem jest przywrócenie siły i elastyczności mięśni oraz zakresu ruchowego stawów. Dlatego zabiegi powinny być rozpoczęte jak najwcześniej, aby zapobiec powstaniu zrostów w kolanie.