Rehabilitacja blizny po cesarskim cięciu zapobiega zrostom, które negatywnie wpływają nie tylko na estetykę brzucha, lecz także na zdrowie pacjentki. Dlatego warto zacząć zabiegi jak najszybciej w drugiej fazie gojenia rany. Na czym polega rehabilitacja blizny po cesarskim cięciu?

 

 

Etapy rozwoju blizny po cesarskim cięciu

Rozwój blizny po cesarskim cięciu dzieli się na 3 etapy, do których należy dopasować zabiegi rehabilitacyjne:

I etap – faza zapalenia – kluczowym czynnikiem w pierwszej fazie powstawania blizny po cesarskim cięciu są makrofagi wydzielające cytokiny i czynniki wzrostu. Dzięki temu rana po skalpelu przechodzi do fazy właściwego gojenia.

II etap – faza proliferacji (rozrostu) – na tym etapie następuje wzmożony proces gojenia oraz rozrostu komórek w strukturze skory za sprawą kolagenu, który wchodzi w skład tkanki łącznej. Ta faza gojenia ma kluczowe znaczenie dla wytrzymałości blizny, która w najlepszym przypadku osiąga 80% wytrzymałości normalnej skóry. U niektórych pacjentek w fazie proliferacji dochodzi do powstania przykurczy, które negatywnie wpływają na formowanie tkanki.

III faza – modelowanie (przebudowa) – w tym okresie dochodzi do zmian w strukturach blizny, które zwiększają ich wytrzymałość mechaniczną. U niektórych pacjentek pełny proces modelowania może trwać nawet do 12 miesięcy.

Dysfunkcje po cesarskim cięciu

Podczas cesarskiego cięcia lekarz nacina tkankę podskórną i macicę oraz rozsuwa mięśnie brzucha, co powoduje przerwanie tkanki, czyli powięzi. Dlatego prawidłowe gojenie rany po cesarskim cięciu ma kluczowe znaczenie nie tylko ze względów estetycznych, lecz także zdrowotnych. Podczas gojenia rany może dość do powstania zrostów, które ograniczają ruchomość skóry oraz połączonych z blizną tkanek. Zrosty tworzą się naturalnie podczas procesu gojenia i są potrzebne do zabliźnienia rany po skalpelu. W przypadku, gdy powstanie ich za dużo, mogą objąć również okolice jelit. To z kolei prowadzi do niedrożności jelit oraz bolesnych wzdęć. Poza tym skutkami zrostów, które mogą wystąpić u kobiet nawet po kilku latach jest niewłaściwa postawa ciała oraz nieprawidłowe napięcie i długość antagonistycznych grup mięśniowych. W wyniku tego pojawiają się przewlekły bóle głowy oraz bóle w dolnej części kręgosłupa i miednicy.

Diagnostyka blizny po cesarskim cięciu

Podczas diagnostyki fizjoterapeuta układa dłonie na bliźnie i delikatnie przesuwa jej części w różnych kierunkach i w ten sposób ocenia przesuwalność tkanki skórnej względem powięzi mięśni brzucha. Jeżeli rana zabliźni się prawidłowo, to możliwe jest uniesienie części skóry z blizną. Natomiast wskutek nieprawidłowego gojenia, gdy dojdzie do zrostów, oderwanie skóry od mięśni jest niemożliwe. Istnieją różne typy blizn, do których należą:

• blizna prawidłowa – jest płaska o jasnym odcieniu i nie wystaje ponad otaczającą skórę.
• blizna nieprawidłowa – o czerwonym kolorze, wystaje ponad otaczającą skórę, a pacjentka odczuwa świąd i ból, który nasila się podczas napinania mięśni brzucha
• blizna przerosła liniowa – najczęściej jest lekko uwypuklona, o czerwonym kolorze i nie powoduje bólu, ani świądu
• blizna przerosła o dużej powierzchni  – jest wypukła, o czerwonym odcieniu i może wywoływać świąd
• bliznowiec – wypukła blizna, która wystaje poza cięcie chirurgiczne i powoduje silny świąd
• duży bliznowiec – duża i wypukła blizna, która wykracza poza linię cięcia, powoduje silny świąd, ból i pieczenie

Jak przebiega rehabilitacja po cesarskim cięciu?

Rehabilitacja blizny po cesarskim cięciu pełni kluczową rolę w procesie gojenia i powinna być rozpoczęta najwcześniej, jak to możliwe. Odpowiednio dobrane zabiegi zapobiegają zrostom lub rozluźniają je. Podczas zabiegów dochodzi do oddzielenia skóry od innych tkanek, dzięki czemu zwiększa się jej ruchomość. Zabiegi powinny być przeprowadzane co najmniej 2 razy w tygodniu – w zależności od stanu pacjentki. Można je rozpocząć nawet po roku od cesarskiego cięcia (na zadbanie o bliznę nigdy nie jest za późno). Najlepszy efekt można uzyskać, gdy rehabilitacja zostanie rozpoczęta ok. 4 tygodni po cesarskim cięciu. Należy pamiętać, aby bezpośrednio po cesarskim cięciu nie wykonywać gwałtownych ruchów oraz nie dźwigać ciężkich przedmiotów. Kluczową rolę pełnią manualne zabiegi mobilizacyjne, która polegają na przeprowadzaniu specjalnych masaży bezpośrednio na bliźnie oraz w jej okolicach. To wpływa na prawidłowe formowanie się blizny, przywraca prawidłową ruchomość tkanek oraz zapobiega zrostowi z mięśniami brzucha. Ważne jest, aby pacjentka została poinstruowana jak usprawniać proces mobilizacji blizny, by samodzielnie wykonywać zabiegi w domu. Edukacja powinna zawierać wyuczenie odpowiednich ruchów i chwytów terapeutycznych. Ponadto, bezpośrednio po cesarskim cięciu pacjentkom przedstawia się inne elementy rehabilitacji w postaci nauki ćwiczeń oddechowym torem piersiowym, ćwiczeń przeciwzakrzepowych, ogólnousprawniających oraz naukę zmiany pozycji ciała bez napinania mięśni brzucha.