Fizjoterapia w stwardnieniu rozsianym pełni kluczową rolę, ponieważ pozwala zwiększyć lub utrzymać sprawność ruchową pacjenta. Dzięki temu może samodzielnie funkcjonować i wykonywać codzienne czynności. Stwardnienie rozsiane to choroba przewlekła charakteryzująca się wieloogniskowym uszkodzeniem układu nerwowego (dochodzi do uszkodzenia oraz rozpadu osłonek mielinowych włókien nerwowych). Wskutek tego w początkowej fazie choroby dochodzi do wolniejszego przesyłania informacji w centralnym układzie nerwowym i ich zniekształcenia, a w zaawansowanym stadium do całkowitego zablokowania. Stwardnienie rozsiane przebiega u każdego pacjenta inaczej, dlatego plan fizjoterapii jest opracowany indywidualnie.
Rehabilitacja ruchowa w stwardnieniu rozsianym
Rehabilitacja powinna być stosowana, jak najwcześniej po rozpoznaniu choroby, w okresie zaostrzeniu objawów, a nawet po ich zaniknięciu. To pozwala wzmocnić ogólną sprawność ruchową u pacjenta na przyszłość, uniknąć przykurczy oraz wdrożyć nawyk systematycznych ćwiczeń. Do wykonywanych ćwiczeń należą:
- ćwiczenia rozciągające – zwiększają elastyczność i siłę mięśni oraz utrzymują prawidłową ruchomość stawów
- ćwiczenia mające na celu utrzymywanie równowagi i zapobieganiu upadkom
- ćwiczenia, których celem jest utrzymanie prawidłowej koordynacji ruchowej
- ćwiczenia wzmacniające układ oddechowy
- ćwiczenia relaksacyjne
Ćwiczenia mają na celu poprawę ogólnej ruchomości, postawy, poprawę równowagi, zmniejszenie napięcia mięśniowego oraz reedukację chodu. Ponadto ćwiczenia dynamiczne są przeplatane z oddechowymi i relaksacyjnymi, dzięki temu pacjent nie przegrzewa i nie ulega wyczerpaniu. Taki zestaw nie tylko wpływa na stan fizyczny chorego, lecz także na jego psychikę, która odgrywa kluczową rolę. W przypadku zmęczenia, ćwiczenia zostają przerwane. Kluczową rolę odgrywa regeneracja organizmu chorego po każdych zabiegach, która zapobiega zniechęceniu.
Redukcja spastyczności
Problemem osób cierpiących na stwardnienie rozsiane jest spastyczność, czyli przewlekłe i silne napięcie mięśni, które wywołuje ból i utrudnia funkcjonowanie. Dlatego zdarza się, że u pacjentów cierpiących z powodu bólu, ćwiczenia rehabilitacyjne są wykonywane w czasie działania środków przeciwbólowych oraz rozluźniających mięśnie. W celu zredukowania spastyczności, stosowane są ćwiczenia i masaże rozluźniające dane partie mięśni oraz zwiększające ich siłę i elastyczność. Ponadto fizjoterapeuta pomaga pacjentowi odtwarzać naturalne ruchy. W celu zapobiegania powstawaniu przykurczy, wykonywane są również ćwiczenia dynamiczne i relaksacyjne. Zabiegiem uzupełniającym może być elektroterapia. Wszystkie zabiegi manualne są dobierane indywidualnie, ponieważ nadmierne rozluźnienie mięśni może spowodować problemy lub całkowite zaprzestanie chodzenia przez chorego.
Fizjoterapia w stwardnieniu rozsianym pełni ważną rolę, ponieważ pozwala utrzymać pacjenta w możliwie najlepszej formie fizycznej, co pozytywnie wpływa na jego psychikę. Dlatego należy rozpocząć ją jak najwcześniej po zdiagnozowaniu choroby.
